DREWNIANY KOŚCIÓŁ PARAFIALNY PW. ŚW. WOJCIECHA I ŚW. MIKOŁAJA BISKUPÓW

Współczesny wygląd kościoła i jego wyposażenie niemal w całości pochodzi z XVIII w., a więc z niewielkimi przeróbkami jest to kościół fundacji Rudzińskich z 1758 r. Stanowi więc cenny przykład barokowej, drewnianej architektury sakralnej Mazowsza. Wojewódzki Konserwator Zabytków w Warszawie uznał w 1958 r. kościół parafialny wraz z wystrojem wnętrza za obiekt zabytkowy. Do rejestru zabytków został wpisany w 1970 r. wraz z cmentarzem przy kościele, dzwonnicą z drugiej połowy XVIII w. i Mauzoleum Floriana Cieszkowskiego z 1798 r.  

Kościół drewniany, rozmieszczony na planie krzyża z dobudowaną zakrystią. Dach dwuspadowy, kryty gontem. Między nawą a prezbiterium znajduje się charakterystyczny dla tego typu budownictwa łuk tęczowy a na nim krucyfiks oraz rzeźby Matki Boskiej i św. Jana z XVI w. Całe wnętrze bogato zdobione w stylu barokowym z elementami średniowiecznymi. Ołtarz główny barokowy z obrazem "Ukrzyżowanie" z połowy XVIII w. oraz z rzeźbami św. Piotra i św. Pawła. Po prawej stronie świątyni znajduje się ołtarz boczny, również barokowy z obrazem św. Wojciecha. Po lewej ołtarz boczny barokowy z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej. Z XVIII w. pochodzą także ambona wisząca utrzymana w stylu późnego baroku, chrzcielnica, drewniana kropielnica i prospekt organowy. Na uwagę zasługują przepiękne obrazy z XVIII i początku XX w., w tym interesujący obraz "Mistyczne zaślubiny Matki Boskiej" o rzadko uwidacznianej w obrazach tematyce. 

W sąsiedztwie zabytkowego kościoła znajduje się drewniana dzwonnica z XVIII w. o konstrukcji słupowej, oszalowana. W górnej części ażurowa, zwieńczona daszkiem namiotowym pokrytym gontem. Obok kościoła usytuowane jest w formie łuku triumfalnego mauzoleum Floriana Cieszkowskiego.

W 2005 r. Wojewódzki Konserwator Zabytków wydał zezwolenie na przeprowadzenie prac remontowo-konserwatorskich, ponieważ kościół wymagał niezwłocznie gruntownego remontu. Konieczna była całościowa wymiana podwalin, naprawa ścian i całej konstrukcji nośnej, z naprawą konstrukcji dachu i wymianą pokrywającego go gontu. Koszty remontu, podwyższone ze względu na wartości zabytkowe obiektu, znacznie przewyższały możliwości mieszkańców parafii Jeruzal. Dobrowolne ofiary zbierane na terenie parafii, podejmowanie różnorodnych inicjatyw dochodowych w ciągu roku, także z udziałem aktorów serialu „Ranczo”, przyczyniły się do zrealizowania zamierzonego celu i odrestaurowania zabytkowej świątyni. Znaczące wsparcie okazały lokalne władze samorządowe i wspólnie pozyskane fundusze. Z Bożą pomocą i dzięki wspólnym zabiegom w 2009 r. udało się ostatecznie zakończyć remont i świętować rocznicę 250-lecia kościoła.

DANE DOTYCZĄCE PARAFII

Obecnie parafia liczy 1160 mieszkańców. W kartotece zapisanych jest 350 rodzin. Miejscowości przynależące do parafii to: Jeruzal, Łukówiec, Płomieniec, Lipiny, Dębowce, Borki, Porzewnica, Topór, Jeziorek.

Od 2017 r. pracę duszpasterską wspiera powołana 12-osobowa Rada Parafialna, która przyczyniła się do zrealizowania wielu inicjatyw parafialnych i gospodarczych (m.in. remont na plebanii, kompleksowe uporządkowanie administracyjne cmentarza, Jubileuszowe Misje święte połączone z 260. rocznicą budowy kościoła). Radni chętnie wspierają Ks. Proboszcza w licznych przedsięwzięciach. 

Współdziałając z władzami samorządowymi Mrozów udało się przebudować i odnowić lokalne miejsce pamięci, które znajduje się przed kościołem i upamiętnia 10. rocznicę niepodległości. Dzięki temu parafia przeżywała w bardziej podniosłej atmosferze patriotyczne uroczystości z okazji 100. rocznicy niepodległości Polski w dniu 11 listopada 2018 r. Nowy wygląd miejsca pamięci narodowej wraz z nową pamiątkową tablicą, stanowi dziś wizytówkę i promocję Jeruzala. Jest świadectwem hołdu dla bohaterów walk narodowo wyzwoleńczych.

PUBLIKACJE O PARAFII

O Jeruzalu wiele razy wspominał w swojej twórczości poetyckiej śp. Ks. Paweł Heintsch, który spędził u nas 10 lat jako proboszcz (1971-1981). Parafia i świątynia była tematem wielu prac magisterskich i naukowych. O naszej parafii i świątyni ukazało się już kilka publikacji. Ks. Zbigniew Drzewiecki, były proboszcz tej parafii (w latach 1984-1987) opracował „Dzieje Parafii Jeruzal” wydane w 2002r., a w 2010 r. opracowanie pt. „Ranczo w Jeruzalu Mińskim”. Natomiast w 2006 r. został opublikowany i wydany drukiem w formie albumu zbiór pamiątek kultury chrześcijańskiej znajdujących się na naszym terenie. Album pt. „Miejsca kultu religijnego w moim regionie” opracowała wspólnie z uczniami p. katechetka Bogusława Muracka. Obok opisu historii parafii i zabytkowego kościoła praca prezentuje przydrożne krzyże i kapliczki (łącznie 75 obiektów, 20 z nich liczy sobie około 100 lat). Album stał się inspiracją dla niektórych mieszkańców, ponieważ postanowili ufundować nowe przydrożne krzyże i kapliczki (powstały już cztery takie miejsca).

Wiele wydarzeń z życia parafii uwieczniono na płytach CD i DVD, które były powielane i rozprowadzane w formie cegiełek w czasie trwania prac remontowych kościoła. Opracowano w tym celu liczne foto-pocztówki. 

Niektórzy parafianie zamieszczają informacje o naszej parafii i świątyni w różnych czasopismach, np. w dwumiesięczniku „Spotkania z Zabytkami” ukazał się w 2018 r. (nr 9-10, str. 43-45) artykuł p. Anny Osińskiej pt. „Jeruzal i okolice”.

Historycznym dokumentem upamiętniającym życie w parafii z udziałem duszpasterzy oraz kolejnych pokoleń mieszkańców jest Kronika Parafii. Początkowo prowadzona była przez proboszczów w wersji tradycyjnej, pisana odręcznie. Od 2003 r. (tj. 16 lat) prowadzona jest przez katechetkę z wykorzystaniem technologii komputerowej. Niektóre jej części (tomy) są opatrzone bogatą fotorelacją.

Bieżące wydarzenia i informacje związane z życiem naszej parafii są prezentowane na parafialnej stronie internetowej www.parafiajeruzal.pl, administrowanej przez proboszcza Ks. Zbigniewa Płochockiego oraz w portalach społecznościowych (Facebook).